Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu üyesi ve müteahhitlerin oluşturduğu 21. Meslek Komitesi Başkanı Samet Canbakkal son dönemde özellikle kamu müteahhitlerinin sorunlar yaşadığını belirtti.
Samet Canbakkal, ülkemizi ve dünyayı etkileyen Covid 19 salgını ile başlayan ve 2021 yılı Haziran ayından itibaren Ülkemizde yaşanan ve öngörülemeyen mücbir sebepler neticesinde sektörde emtia, hammadde sıkıntısı yaşanmış, tedarik zincirinin bozulması ve akabinde döviz kurlarında ve petrol fiyatlarındaki yükseliş ile birlikte asgari ücretteki artışa paralel olarak da ani ve öngörülemez fiyat artışları meydana gelmiştir. Son olarak Ukrayna ve Rusya savaşı ile birlikte tüm dünyada emtia fiyatlarının hızla yükseldiği bir döneme girilmiştir. Buna bağlı olarak yüklenicilerin sözleşmeye imza attıkları tarihteki malzeme fiyatlarıyla güncel fiyatlar arasında öngörülemeyen fiyat farkları oluşmuştur. Ayrıca bu durumhem malzeme tedarikinde hem de maliyet hesaplamalarında sorunları da beraberinde getirmiştir dedi.
Samet Canbakkal sözlerinin devamında, Bugün gelinen noktada sözleşmeye bağlanan kamu yatırımlarını üstlenen kamu müteahhitlerinin bazıları bu süreçte aşırı ifa güçlüğü çekmesi neticesinde işlerini yapamamış, bazılarının da teminatları irad kaydedilmek sureti ile İhalelere iştirakleri yasaklanmış, çok az bir kısmı da bu zor koşullarda sorumluluklarını yerine getirmeye çalışmıştır. Tüm bu olumsuzluklardan ziyadesi ile mağdur olan ve aşırı ifa güçlüğü yaşayan kamu müteahhitleri ile idareler arasındaki uyuşmazlıkların çözümü noktasında açılan fesih davaları neticesinde, Yargı organları da sürekli artan ve ağırlaşan iş yükü altına girdiğini söyledi.
Samet Canbakkal açıklamalarında, ihalelerde taktir olunan ilave fiyat farklarına rağmen işlerini ifa edemez duruma gelen, ani ve aşırı fiyat artışları karşısında, tamamlanması her koşulda imkansız hale gelmiş yapım işlerinde daha fazla firmanın yasaklanarak iş yapamaz hale getirilmemesi, rekabetin sağlanması sureti ile daha düşük maliyetlerle işlerin yaptırılması kamu yararı olacağından ve kamu yatırımlarına hız kazandırmak adına bu süreçte yasaklanmış olan firmalara sicil affı verilmek sureti ile yasaklılıkların kaldırılması, rücu ve teminat güncellenmesi davalarının iptali ve irad kaydedilen teminatların iadesinin sağlanması Ülkemiz yatırımlarının devamlılığı, sürekliliği ve ekonomik kazanç açısından son derece önemlidir.
Açıklamalarının devamında, Sayın Cumhurbaşkanımızın önderliğinde Kamu müteahhitlerinin içinde bulunduğu buhrana karşılık Resmi Gazete ’de yayımlanan GEÇİCİ 5.ve GEÇİCİ 6.madde ile ek fiyat farkı düzenlemeleri getirilmiş, bu düzenleme sektöre bir anlık nefes aldırsa da sektörün yaralarının sarılamadığını da söyledi.
Aşırı fiyat artışları ve Ülke ekonomisi göz önünde bulundurulduğunda işlerini tamamlamak adına her türlü çaba ve gayret içerisindeki kamu müteahhitlerinin işlerine devam ederek sektörün sekteye uğratılmaması, devletimizi sonrasında daha fazla maliyetlere yol açacak iş ve işlemler yerine, aşırı ifa güçlüğü sebebi ile piyasa koşulları dikkate alınarak ilave fiyat farkı, verilmesi gerekmektedir. Piyasa koşullarına göre verilecek olan fiyat farkının sektörün yapı taşı olan malzemeler ile somutlaştırmak gerekir ise; 2021 yılından itibaren inşaat demirin kilosu 2,95 TL den 22,00 TL ye % 745oranında, ,beton fiyatlarında ise 150 TL den 2250 TL ye % 1500 oranında, dolar kuru 7,36 TL iken günümüzde 28.50 TL seviyelerine, akaryakıt litre fiyatları da 5TL’den 39 TL seviyelerinde ulaşması işlerin tamamlanması için gereken piyasa koşullarına göre verilecek fiyat farkı hesabında muhakkak dikkate alınması gerektiğini belirten Samet Canbakkal, açıklamalarının devamında,
Müteahhit firmaların üstlendikleri işleri layığı ile yapabilmeleri adına alınacak karar, uygulama ve desteklerin sadece 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi işlerde geçerli olması ve diğer işler açısından idareler inisiyatifinebırakılması yerine, 4734 sayılı Kanunun ile istisna maddeleri kapsamında yapılan tüm işleri kapsar şekilde uygulanması eşitlik ilkesinin de gereği olacağını, fiyat farkı ve tasfiye hakkı yanında, yükümlülüklerini yerine getiremeyen firmalar için ek süre verilmesinin ve yasal süreç başlatılmış firmalar için sicil affı çalışmasını içeren yeni bir yasal düzenlemeye ihtiyaç bulunduğunu, gelinen noktada kamuya iş yapan müteahhitlerin yaşanan bu gelişmelere bağlı olarak ayakta kalması, faaliyetlerine devam edebilmesi ve yükümlülüklerini yerine getirebilmesi mümkün görünmediğini belirterek bütün yaşanan gelişmelere bağlı olarak sorunun çözümü için kapsamlı bir çalışma yapılması kaçınılmaz olduğunu dile getirdi.
Samet Canbakkal acilen bu hususlara ilişkin bir adım atılması gerektiği, sorunun sadece Trabzon için değil tüm bölgelerdeki müteahhitlerin ortak sorunu olduğunu belirtti.